ĐÁM BỐC THƠM THƠ HỮU THỈNH
-
HỌC THUÂT THẤP,
-
NHÂN CÁCH KÉM...
GÂY
TÁC HẠI LÂU DÀI CHO VĂN HỌC, NHÂN DÂN
Đỗ Hoàng
Tôi nhiều lần nói đám bốc thơm thơ Hữu Thỉnh
nhiều hơn quân số một trung đoàn tăng cường. Nói cho có vẻ giễu cợt, nhưng quả
thật số ấy đông lắm! Từ ông, bà giáo sư giảng dạy đại học cho đến một anh cuốc
rẫy ở miền sơn cước. Rồi tội nghiệp cho nhiều thế hệ sinh viên làm luận văn, học
sinh phải làm đề văn về thơ Hữu Thỉnh. Hữu Thỉnh quản lý Văn nghệ trên 20 năm,
nên Hữu Thỉnh được bốc thơm không thua gì thời Tố Hữu. Nguyễn Đình Thi, Nguyễn
Khoa Điềm, Vũ Tú Nam ...các nhiệm kỳ khóa trước!
Xin dẫn ra một vài chục cải tên không lấy gì
thơm cho lắm: Trường Lưu, Phạm Quang Trung, Lê Thành Nghị, Thanh Thảo, Vũ Quần
Phương, Nguyễn Đăng Điệp, Chu Văn Sơn, Mã Giang Lân, Thu Tứ, Nguyễn Ngọc Phú, Văn
Chinh, Đỗ Minh Tuấn, Nguyễn Thụy Kha, Phạm Khải, Nguyễn Hữu Quý, Nguyễn Trọng Tạo,
Lê Quang Sinh, Lý Hoài Thu, Nguyễn Hoàng
Sơn, Vũ Bình Lục, Nguyễn Minh Khiêm, Hồ Thế Hà, Đặng Huy Giang, Lê Đức Dương...
Thói đời thì con người phù thịnh, không ai
phù suy! Hữu Thỉnh hơn hai thập kỷ làm trùm Sò văn nghệ Việt Nam thì kẻ tâng bốc,
cầu cạnh, cung phụng là đương nhiên. Vấn đề đáng nói ở đây là tầm học thuật,
nhân cách kẻ sĩ của đám nịnh bút quá thấp! Nếu Bêilinxki khen nịnh thơ Sa
Hoàng, Kim Thánh Thán khen nịnh thơ vua Tàu, Nguyễn Du nịnh thơ Minh Mạng...
thì còn đâu các tên tuổi trên!
Mã Giang Lân giáo sư đại học, hơn 50 năm đứng
trên bục giàng đọc thiên kinh vạn quyển không thể viết chuyên luận in trên tạp
chí Thơ Hội Nhà văn việt Nam là "Hữu
Thỉnh thơ, ám ảnh, mê hoặc". Hữu Thỉnh là người làm ca dao hò vè phong
trào, 12 tuổi mới a, bờ, cờ...mà cũng chỉ học 8, 9 năm gì đó làm sao có "
ngôn ngữ thơ ám ảnh mê hoặc" (!).Cái chất siêu nịnh này thì trong văn
chương không kẻ nào sánh kịp Mã Giang Lân (!)
Không ai nịnh không. Mã Giang Lân người Thanh
Hóa, mà người nào cũng vậy, "bánh ít trao đi, bánh chì trả lại". Hữu
Thỉnh cho Mà Giang Lân thơ giải thưởng hàng năm Hội Nhà văn, tập " Nhứng lớp
sóng ngôn từ" - tập thơ như cứt trẻ
ăn rau má ỉa ra! Và thơ Mã Giang Lân được in bài tù tì trên báo Văn nghệ, tạp
chí Thơ, tạp chí Nhà văn...của Hội Nhà văn !
Lê Thành Nghị làm gì, viết gì cũng không ai
biết, nó sơ sài, củ kỉ nhạt nhẽo, vô hồn, nghị quyết, báo cáo thành tích chi bộ
(!); nhưng biết cung cúc tận tụy khen thơ Nguyễn Khoa Điềm, Hữu Thỉnh... hết
năm này qua tháng khác nên cũng được ưu ái, chiếu cố cho vài cái miễn sai giải
thưởng(!).
Đặc biệt Hữu Thỉnh, hơn 20 năm Cai Văn nghệ
Việt Nam, Lê Thành Nghị khen đứt lưỡi cái gọi là thơ Hữu Thỉnh (!)
Người bình thường, dân đen không nói, Lê Thành
Nghị có chức sắc, bên quân đội, hàm Đại tá, học vấn : Phó Tiến sĩ (Tiến sĩ),
nhiều năm Chủ tịch hội đồng Lý luận phê bình - Hội Nhà văn Việt Nam, nhiều giải
thơ, lý luận phê binh - Hội Nhà văn Việt Nam.
Khen
Hữu Thỉnh:
"Đọc Hữu Thỉnh tôi quan tâm trước hết
đến những gì anh muốn nói. Có hai mảng thật sâu đậm trong thơ Hữu Thỉnh: Đất
nước, Nhân dân, cuộc chiến... trải nghiệm trang trước và thế sự, nhân tình thế
thái... chiêm nghiệm trang sau, như hai mặt thống nhất của một tờ giấy trong
sáng tạo của anh, như thể nếu không có sự trải nghiệm kia, thì cũng chắc gì đã
có sự chiêm nghiệm này. Hai mặt, mặt thì lắng sâu, mặt thì ám ảnh.
Như bất cứ một tài năng nào khác, sống và
sáng tác trong một thời điểm khi mà cuộc chiến tranh giải phóng đang đến hồi
quyết liệt nhất, Hữu Thỉnh cũng đặc biệt nhạy cảm với những vấn đề hệ trọng liên
quan đến vận mệnh của Đất nước, Nhân dân, cuộc chiến tranh mà anh và hàng vạn
con người đang đương đầu. Mảng "đề tài" này nói lên sự xa rộng trong
cảm xúc của Hữu Thỉnh. Đất nước trong thơ Hữu Thỉnh không phải là những khái
niệm mà là những gì rất cụ thể, cạnh sát con người, như trời ở trên đầu, đất ở
dưới chân, giản dị như đôi khi chỉ là bãi "cát non" ẩn dụ dưới bàn
chân người lính:
- Biển có đảo biển đỡ lặp lại
mình
Đảo có lính cát non thành Tổ
Quốc
- Bàn chân lính đánh vần trên
đất đai Tổ Quốc
- Bóng chúng tôi che lên Đất
Nước
Giữ nguyên lời dặn của ông
bà...
(Trường ca Biển)
Những câu viết của Hữu Thỉnh như
trên mà tâng bốc thì Lê Thành Nghị là nhà gì? Bởi trường ca Biển của Hữu Thỉnh
một thi phẩm làng nhàng, quá yếu kém!
Đổi lại Lê Thành Nghị được gì? (Bên Nhà văn là Danh hiệu, Danh dự....) -
Được Hữu Thỉnh cho làm nhiều năm - Chủ tịch hội đồng Lý luận
Phê bình - Hội Nhà văn Việt Nam.
Tác phẩm: Thơ. Lý luận phê bình đoạt giải hàng năm (!)
Đám hậu sinh
"khả ố" cũng lươn chạch luồn lách, tung nịnh kẻ có quyền, người
có tiền hơn các thế hệ đi trước. Có thể kể: Phạm Khải (Có khi ký Phạm Khải, hay
kí PK, Phạm Nhật Linh), Nguyễn Ngọc Phú. Lê Quang Sinh...
Hữu Thỉnh là anh làm tuyên huấn cấp tiểu đội,
như anh đốt con cuí khai hỏa súng Thần công (!). Tư tưởng, tư tiếc gì đám cu
li. Thế mà Phạm Khải nâng bi:
"Yêu thơ Hữu Thỉnh mà không đọc
trường ca "Đường tới thành phố" là một lỗ hổng lớn, là không thể đánh
giá đúng tầm vóc của nhà thơ này. Bởi với các ưu, khuyết của mình, đến nay,
trên thi đàn Bắc Việt, "Đường tới thành phố" vẫn là một trong những
tập trường ca nêu lên hình ảnh cuộc chiến chống Mỹ một cách rộng rãi, chân thực
và tài tình hơn cả." (Nhà thơ Hữu
Thỉnh: Biển có đảo, biển đỡ lặp lại mình... Văn nghệ Công an - 08:00 21/08/2012 P.K)
Xin thưa
rằng: trường
ca “Đường
tới thành phố” đã bị nhà thơ Xuân Diệu phê phán là dở vô cùng, là không biết
làm thơ, là tào lao chi khươn ngay trên báo Văn Nghệ. " Đường
tới thành phố" là một bài kệể lể lê thê, dài dòng, rỗng tuếch thuật lại
cuộc tranh đoạt của thằng anh, ác độc, gian manh, xảo quyệt ...hơn thắng em để
" tranh nhà giành xe, chôm gái"... không hơn, không kẻm! - Con cháu
MaoTrạch Đông, lấy nông thôn bao vây thành thị! . Cái tựa đề tập thơ đã nói rõ
điều đó.
Rồi bài "Chợ chim" là bài ăn cắp tứ
" Nghe chim kể chuyện trên đồi chốt " của Hoàng Nhuận Cầm. Hoàng
Nhuận Cầm viết với một bút pháp tài hoa, đẳng cấp Hữu Thỉnh viết nôm na, nhạt
nhẽo:
Hoàng Nhuận Cầm:
"Ngụy trang công sự xong rồi
Mới hay đồi chốt là đồi lắm chim
Cứ ôm khẩu súng ngồi yên
Lắp thêm băng đạn, còn đêm đấy mà.
Thản nhiên cơn gió chạy qua
Tiếng chim lách chách, gần xa chuyện gì?
Ngây thơ là chuyện chim ri
Khoác lác nhất nhì, chuyện sáo sậu thôi!
Chuyện như nghe ở đâu rồi
Là lời chú vẹt đang ngồi góc kia.
Mạ ơi... đất nước cách chia
Tiếng kêu con quốc chạy về quả tim..."
Thản nhiên cơn gió chạy qua
Tiếng chim lách chách, gần xa chuyện gì?
Ngây thơ là chuyện chim ri
Khoác lác nhất nhì, chuyện sáo sậu thôi!
Chuyện như nghe ở đâu rồi
Là lời chú vẹt đang ngồi góc kia.
Mạ ơi... đất nước cách chia
Tiếng kêu con quốc chạy về quả tim..."
Hữu Thỉnh :
"Bồ quân bên suối chín vàng
Biến thành chợ của họ hàng nhà chim
Đầu têu tu hú chạy lên
Sẻ con giục mẹ bỏ quên cả giày
Chào mào chưa nếm đã say
Chim sâu bận mọn nửa ngày mới sang
Anh vũ mua bán đàng hoàng
Ăn xong múa lượn cả làng cùng xem
Bồ nông ở cữ ăn khem
Cà siêng có khách vội đem quà về
Con sáo mua bán màu mè
Quạ đen đánh quịt còn khoe đủ điều
Chú vẹt ăn bốc nói leo
Chèo bẻo đanh đá nói điều chanh chua..."
Biến thành chợ của họ hàng nhà chim
Đầu têu tu hú chạy lên
Sẻ con giục mẹ bỏ quên cả giày
Chào mào chưa nếm đã say
Chim sâu bận mọn nửa ngày mới sang
Anh vũ mua bán đàng hoàng
Ăn xong múa lượn cả làng cùng xem
Bồ nông ở cữ ăn khem
Cà siêng có khách vội đem quà về
Con sáo mua bán màu mè
Quạ đen đánh quịt còn khoe đủ điều
Chú vẹt ăn bốc nói leo
Chèo bẻo đanh đá nói điều chanh chua..."
Viết thua cả vè! Không
có một âm vang, lại câu chữ, gieo vần lôi thôi, lếch thếch!
Thế mà Phạm Khải ton hót: "Không ngờ chỉ với rặng bồ quân chín bên suối đã đủ làm nên
một cái chợ thật hấp dẫn đối với họ nhà chim. Chợ chim cũng như chợ người, cũng
đủ các cảnh mua bán lộm nhộm, lẫn lộn kẻ ngay người gian, nhưng mà thật vui,
thật rôm rả các em ạ.
Công đầu phát hiện ra cái chợ này là
của tu hú. Nó vốn nổi tiếng vì sự mày mò, đầu têu mách nước. Ngày xưa bác Tố
Hữu chẳng từng đã viết: "Khi con tu hú gọi bầy- Lúa chiêm đương chín, trái
cây ngọt dần". Rồi sau này, đến bác Chế Lan Viên: "Tu hú kêu vải đỏ
trùm cây". Thật đúng là con "ma xó", chỗ nào cũng có mặt. Chả
trách, ai đó soi mói, thóc mách quá, là bị người ta nhận xét "cứ như con
tu hú vậy".
Sẻ con chắc lần đầu được đi chợ,
cuống quýt giục mẹ đến nỗi "bỏ quên cả giày". Nhưng cô chim sâu vốn
nổi tiếng bởi sự cần mẫn bắt sâu, thì phải đến "nửa ngày mới sang",
vì cô đang bận "nuôi con". Chị cà siêng- ngay cái tên gọi đã thể hiện
sự siêng năng- cũng vì có khách nên chỉ đảo qua cho được một lát, kiếm chút quà
đem về, không trò chuyện được nhiều.
Kì lạ nhất có lẽ là anh chào mào
"Chào mào chưa nếm đã say". Vì chỉ có say thì khi quay đuôi, người ta
mới nhìn ra... đỏ đít. Còn chim anh vũ: "Anh vũ mua bán đàng hoàng- ăn
xong múa lộn cả làng cùng xem" thì quá rõ rồi. Vốn chữ "vũ" có
nghĩa là múa (vũ điệu là điệu múa mà).
Xấu tính nhất phải nói là bọn quạ,
vẹt, chèo bẻo, thường có mặt ở khắp các "chợ". "Con sáo mua bán
màu mè", vì thế nên người nào ở đời hay màu mè, kiểu cách quá, người ta
gọi là "khách sáo". Còn quạ đen "Quạ đen đánh quịt còn khoe đủ
điều" là vì cái mồm nó cứ quàng quạc, làm gì mà chẳng đáng nghi. Người ta
gọi là "quạ quịt" cũng phải thôi.
"Con
vẹt ăn bốc nói leo". Các em có nhớ không, ngay nói chuyện học, ai học mà
không hiểu, người ta gọi là "học vẹt". Bởi vậy mà học thế nào chớ để
mang tiếng thành kẻ "ăn bốc nói leo" các em nhé."Chèo bẻo đanh
đá nói điều chanh chua" cũng vậy. Thiên hạ khiếp sợ những ai bẻm mép, nói
chèo nói bẻo..."
Còn câu kết: "Chỉ xin cái hạt về sau
Nhân
ra ngàn quả làm giàu cho chim" thì cóp của dân gian, người ta nói hàng vạn năm rồi!
Phạm Khải bôc thơ Hữu Thỉnh, Hữu Thỉnh cho
ngay danh hiệu và chức vị: Ủy viên Hội
đông Lý luận, phê bình Hội Nhà văn Việt Nam! Thật không bỏ công nịnh thối!)
Bốc thơm thơ Hữu Thỉnh đến mức bộc thực, số
hậu sinh khả ố có Nguyễn Ngọc Phú. Nguyễn Ngọc Phú làm thơ quá dở mà viết bình
thơ còn dở hơn nữa. Nguyễn Ngọc Phú như Trường Lưu chỉ chăm chăm khen, tán thơ
Hữu Thỉnh Những bài" Trông ra bờ ruộng, Ngõ Thu, Bữa cơm chiều trong dinh
Độc Lập, Thưa thầy, Chợ Chim...Phú gửi in khắp các báo.
Bài Chợ Chim của Hữu Thỉnh là bài ăn cắp, học
theo Hoàng Nhuận Cầm nhưng rất xoàng xỉnh (đã dẫn ở trên) nhưng Phú tán:
"Đó là “Đầu têu tu
hú”, là “Sẻ con quên giày” với ngả nghiêng của “Chào mào chưa nếm đã say”. Ở
đây, có những hình ảnh đọc lên ta không thấy ở loài chim nữa mà cao hơn đó là
tư cách phẩm chất đáng quí của con người: Có gì như sự ân cần chu đáo đảm đang
của người phụ nữ ở “Chim sâu bận mọn nửa ngày mới sang” hay ở phong cách sống
rất đàn ông nghệ sĩ của “Anh vũ mua bán đàng hoàng - Ăn xong múa lộn cả làng
cùng xem”.
Nhưng đã là chợ thì phải có bao điều
tốt xấu. Đây không còn là chợ chim nữa mà là chợ đời bởi thế mới có: “Con sáo
mua bán màu mè - Quạ đen đánh quịt còn khoe đủ điều - Chú vẹt ăn bốc nói leo -
Chèo bẻo đánh đá nói điều chanh chua”.
Một
“Chợ chim” qua ống kính quay chậm của nhà thơ đã hiện lên những cận cảnh thần
kỳ khi ông không những chụp được dáng hình điệu bộ mà còn thu được cả thần
thái, tính cách của các loài chim...." (BÁO GIÁO DỤC & THỜI ĐẠI
-
01/10/2018)
Câu:
“Anh
vũ mua bán đàng hoàng
Ăn xong múa lộn cả làng cùng xem”.
Hai câu nôm na, dại dại, dở người thế này mà
khen thơ hay thì thật "biết rồi, nói mãi khổ lắm!"
Nguyễn Ngọc Phú bốc nịnh Hữu Thỉnh đến không
còn liêm sỉ. Đổi lại, Hữu Thỉnh cho Phú chút lộc, đi thăm Ấn Độ, cho làm Ủy viên
Hội đồng Thơ, Hội Nhà văn Việt Nam (!). Một anh ở biên ải, khỉ ho cò gáy được
thế là thơm lắm rồi.
(Còn nữa)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét