tìm hiểu Đường thi

 

Hiểu qua thơ Đường luật

Đỗ Hoàng

 Ngay thế hệ tôi sinh sau năm 1954 hòa bình lập lại trên miền Bắc Việt Nam, chẳng ai dạy thơ Đường luật và làm thơ Đường luật!

  Tôi làm thơ Đường luật là học theo tiền nhân để rèn chữ, rèn ý khi làm thơ tự do

  Sau này nghe chuyên gia tiếng Việt Ni cu tin Nga nói: “ Mọi nền thơ ca sẽ tàn đi, chỉ còn thơ Đường, tôi càng kinh ngạc, kính trọng Đường thi!

 

*

 Khi dạy thơ Đường luật tôi chỉ dặn học viên:

A, Về tho thất ngôn bát cú (bài thơ Đường luật có 8 câu, mỗi câu có 7 chữ) nhớ 2 bài:

   a, Bài thứ nhất chữ thứ 2 câu 1 vần trắc

Ví dụ bài thơ Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan

(Bước xuống Đèo Ngang bóng xế tà – chữ xuống, thì chữ thứ 2 câu 8 cũng phải vần trắc “Một mảnh tình riêng ta với ta)

   b, Bài thứ 2 chữ thứ 2 vần bằng:

   Ví dụ bài Thu điếu – Nguyễn Khuyến

(Ao thu lạnh lẽo nước trong veo – chữ thu thì chữ thứ 2 câu 8 cũng phải vần bằng - Cá đâu đớp đọng dưới chân bèo)

  Và nhớ cho vần trắc hay vần bằng thì cặp câu 3&4; 5&6 phải đối (ý, lời, danh từ, động từ, từ láy…)

Ví dụ - Lom khom dưới núi tiều vài chú

          Lác đác bên sông rợ mấy nhà  (3&4)

           Nhớ nước đau lòng con uốc quốc

           Thương nhà mói miệng cái gia gia (5&6)

-         Sóng biếc đưa làn hơi gợn tí,

Lá vàng trước ngõ khẻ bay vèo (3&4)

ắTrời thu lơ lững tầng xanh ngát

 Ngõ trúc quanh co khách vắng teo ,(5&6)

B Tứ tuyệt và Thất ngôn bát cú : Nhớ “Nhất tam ngũ bất luận

                                                      Nhị tứ lục phân minh”

(Trong mỗi câu thơ Đường luật : Chữ thứ nhât, thứ ba, thứ năm không kể vần bằng trắc ; nhưng chữ thứ 2, thứ 4, thứ 6 phải trắc, bằng theo bài nghiêm chỉj!nh.

Tạm như thế, các bạn bước hiểu Luật Đường thi , thưởng thức và có thế sáng tác đươc

(còn nữa)

                                Đ - H