THƠ TỰ DO CỦA ĐỖ HOÀNG (Bài 12)
VỀ NGƯỜI LÍNH (*)
Gửi nhà văn Nguyễn Minh Châu
Tôi không thích ”Dấu chân người lính” (1) của anh!
nó mới chỉ là dấu chân thôi.
điều suy nghĩ ấy đến giờ tôi vẫn đúng.
có lẽ anh và cuộc đời chấp nhận.
tác phẩm bề ngoài hiện thực
chiến tranh hôm nay!
Còn gì hơn
khi đời có lời hay
Tiểu luận của anh về
“Cánh rừng già và người viết trẻ” (2)
Cái tiểu luận
dù né tránh đi nhiều tầng
nhưng vẫn làm cho tôi
hai lần vỡ lẽ
hai lần quý mến anh hơn!
Người cầm bút
viết về chiến tranh
mà quên đi nỗi đau của người lính
là bất công (3)
là phản bội lại phần hy sinh
khổ đau,
tang thương
của cuộc đời trận mạc! (4)
Người cầm bút
viết về chiến tranh
mà quên đi những ngày gian nan
khốn cùng
cực nhọc
là quên đi tình thương rộng lớn của con người! (5)
Nỗi lòng anh
làm xúc động tim tôi!
tình tác giả
cao chiều cao tác phẩm.
những trang viết ngày qua
còn mang tính chất cổ động
nó mới chỉ là bề ngoài
của hiện thực chiến tranh!
Bây giờ
khi tiếng súng trên chiên trường vừa mới tạm ngưng
ta lẽ nào tự chôn sâu
những điều trái tim ta
thường nấu nung, suy nghĩ?
Ta lẽ nào?
điềm nhiên
nhìn cuộc chiến tranh chống Mỹ
bằng ánh bồ câu
ngây thơ hoài như chú học trò con!
Giải bày thật lòng
biết nhìn rõ giá trị chân tính
của bao sự tích anh hùng
bao chiến công xô bồ
làm loài người kinh ngạc
là có muôn vàn cái chết
còn kinh hoàng hơn cả lúc bom bay!
Tất nhiên
không dễ dàng gì
người viết,
viết được ngay
và in được ngay.
cái lý lẽ của những ngày kháng chiến.
song cái cần nhất
mà muôn đời cấn đến
là người cầm bút có lương tâm!
Tôi quý mến anh
là một quân nhân.
một quân nhân nào không có nỗi đau trong trận đánh
dẫu trận đánh ấy
ta hoàn toàn chiến thắng
thì cái thất bại đang chờ
trong giữa lúc mọi người cười
nhìn lũ giặc tan thây!
Tôi quý mến anh
là một con người
một quân nhân Việt Nam thẳng ngay.
một con người, một quân nhân Việt Nam
không cần một phương pháp nào tráo trở.
một con người, một quân nhân Việt Nam không hề biết sợ!
để nói lên bao sự thật tro tàn
từ trong nỗi thương đau!
Người lính như tôi
một lúc chưa thể hiểu hết đâu.
một lúc làm sao hiểu hết lương tâm của người chân chính
song giá trị mà muôn đời cần đến
vẫn là người cầm bút có lương tâm!
Bài viết của anh tuy chỉ giản đơn
nhưng nó là cánh cửa mở ra cho loài người có lương tâm suy nghĩ
cho loài người có lương tâm nhìn ra cuộc chiến tranh chống Mỹ
với bao sự tích bi hùng!
Những ngày qua đọc anh, suy nghĩ về anh
là tôi biết những điều ấy cho tôi yêu anh thêm lần nữa
là tôi biết nhìn lại
những suy nghĩ và cách viết của mình còn nông cạn quá
trên đường chiến chinh
tôi là người lính chưa đi xa.
“Người viết trẻ và cánh rừng già”
tác phẩm của những ngày đánh Mỹ.
Ôi! Còn biết bao những cách nhìn đời
cách tìm chân lý
để tìm ra giá trị đời văn!
Qua tháng
qua năm
đổi máu trong chiến tranh
ta mới chỉ hiểu một phấn cái chuyện đời ta đang viết
tự ta mới dám nói lên sự thật
mà loài người không thể nghĩ suy thay!
Cuộc chiến bộn bề của những ngày hôm nay
không thể dăm năm, mười năm mình làm hết được.
điều anh nói như một lời tâm huyết.
giải bày cho hàng triệu người lính đang hành quân!
Mọi thế hệ sẽ trôi đi
nhưng thời gian trường tồn
còn lại
thời gian và người lính
sẽ làm hết công việc viết văn của đời mình!
Đêm Mỹ Cương - Đường Trường Sơn
Biên giới Việt - Lào
Ngày 9 tháng 11 năm 1973
Đ - H
- Tiểu thuyết của Nguyễn Minh Châu
- Tiểu luận của Nguyễn Minh Châu in trên Tạp chí Văn nghệ Quân đội tháng 2 năm 1973
- (4) (5) Ý trong tiểu luận của Nguyễn Minh Châu
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét