Hung trạch

 

HUNG TRẠCH  

Lts: Bạch Cư Dị và Lý Bạch, Đỗ Phủ là ba nhà thơ lớn đời Đường. Ông không đạt chiều cao của Lý Bạch, chiều sâu của Đỗ Phủ , nhưng ông có chiều rộng. Thơ  ông tố cáo mạnh mẽ xã hội đơng thời! Nhà thơ Đỗ Hoàng dịch nhiều thơ của các đại thi hào. Bạch Cư Dị chiếm một số lượng đáng kể. Xin giới thiệu bài “Hung trạch – Nhà dữ”. Đỗ Hoàng dịch thời quân ngũ

                      vannghecuocsong.com

BẠCH CƯ DỊ

白居易

凶宅

長安多大宅，

列在街西東。

往往朱門內，

房廊相對空。

梟鳴松桂枝，

狐藏蘭菊叢。

蒼苔黃葉地，

日暮多旋風。

前主為將相，

得罪竄巴庸。

後主為公卿，

寢疾歿其中。

連延四五主，

殃禍繼相鐘。

自從十年來，

不利主人翁。

風雨壞檐隙，

蛇鼠穿牆墉。

人疑不敢買，

日毀土木功。

嗟嗟俗人心，

甚矣其愚蒙。

旦恐災將至，

不思禍所從。

我今題此詩，

欲悟迷者胸。

凡為大官人，

年祿多高崇。

權重持難久，

位高勢易窮。

驕者物之盈，

老者數之終。

四者如寇盜，

日夜來相攻。

假使居吉土，

孰能保其躬。

因小以明大，

借家可喻邦。

周秦宅崤函，

其宅非不同。

一興八百年，

一死望夷宮。

寄語家與國，

人凶非宅凶。

Hung trạch

Trường An đa đại trạch,

Liệt tại nhai tây đông.

Vãng vãng chu môn nội,

Phòng lang tương đối không.

Kiêu minh tùng quế thụ,

Hồ tàng lan cúc tùng.

Thương đài hoàng diệp địa,

Nhật mộ đa tuyền phong.

Tiền chủ vi tương tướng,

Đắc tội thoán Ba Dung.

Hậu chủ vi công khanh,

Tẩm tật một kỳ trung.

Liên diên tứ ngũ chủ,

Ương họa kế tương chung.

Tự tòng thập niên lai,

Bất lợi chủ nhân ông.

Phong vũ hoại thiềm khích,

Xà thử xuyên tưởng dung.

Nhân nghi bất cảm mãi,

Nhật hủy thổ mộc công.

Ta ta tục nhân tâm,

Thẫm hỹ kỳ ngu mông.

Đãn khủng tai tương chí,

Bất tư họa sở tòng.

Ngã kim đề thử thì,

Dục mộ mê giả dung.

Phàm vi đại quan nhân,

Niên lộc đa cao sùng.

Quyền trọng trì nan cửu,

Vị cao thế dị cùng.

Kiêu giả vật chi doanh,

Lão giả số chi chung.

Tứ giả như khấu đạo,

Nhật dạ lai tương công.

Giả sử cư cát thổ,

Thục năng bảo kỳ cung?

Nhân tiểu dĩ minh đại,

Tá gia khả dụ bang.

Chu, Tần trạch Hào, Hàm,

Kỳ trạch phi bất đồng.

Nhất hưng bát bách niên,

Nhất tử Vọng Di cung.

Ký ngữ gia dữ quốc,

Nhân hung phi trạch hung.

 

Đỗ Hoàng dịch nghĩa:

NHÀ DỮ

Ở Trường An có nhiều nhà lớn

Từng dãy thẳng, đứng hai bên đường

Thường thường bên trong cửa son

Có những phòng hiên đối nhau mà bỏ không

Cú kêu trong cây tùng, cây quế

Cáo ẩn nơi khóm cúc, khóm lan

Mặt đất đầy rêu xanh, lá vàng rải rác

Mỗi buổi chiều tà từng cơn gió lốc thổi

Chủ trước làm quan tướng

Phải tội đày đi Ba Dung

Chủ sau là bậc công khanh

Ốm lâu rồi cũng chết trong nhà ấy

Liền liền đến bốn năm chủ

Tai vạ cứ kế tiếp dồn

Đã từ mười năm lại đây

Cái nhà này không lợi chủ!

Mưa gió làm hỏng hết mái hiên, khe cửa

Chuột rắn đục khoét kẽ ngặt, chân tường

Người ta nghi hoặc, chẳng ai dám mua

Những vật xây dựng bằng gạch, gỗ, ngày một hư nát

Than ôi! Bụng dạ người đời

Sao mà ngu muội quá thế!

Chỉ sợ tai vạ sẽ đến

Không nghĩ xem nó  nguồn cơn từ đâu ra

Nay ta viết bài thơ này

Mong thức tỉnh những người mê muội trong lòng

Phàm đã làm đến quan to

Phần nhiều tuổi cao mà bổng hậu hĩ

Quyền đã to thì khó giữ được lâu

Ngôi đã cao thì thế dễ cùng

Kiêu mãn, theo lẽ của sự vật, tất sẽ tràn đổ

Già là lúc số mệnh sắp hết

Bốn điều ấy như trộm cướp

Ngày đêm xúm lại tiến công mình

Ví bằng có được ở chỗ đất lành

Dễ ai đã giữ được toàn thân?

Suy việc nhỏ để rõ việc lớn

Mượn việc nhà để nhắc việc nước:

Nhà Chu, nhà Tần cùng đóng đô ở Hào, Hàm cả

Thế là chỗ ở không phải không giống nhau

Vậy mà một đằng thì hưng thịnh đến tám trăm năm

Một đằng thì hết đời ở cung Vọng Di

Nhắn nhủ những ai có nhà, có nước

Chỉ có người dữ, chứ không có nhà dữ!

 

Đỗ Hoàng dịch thơ:

NHÀ DỮ

Trường An nhiều nhà lớn

San sát khắp Tây Đông.

Nhiều cửa son lở lói,

Lắm căn phòng bỏ không

Cú kêu trong vách quế

Cáo ẩn nơi khóm tùng

Rêu xanh lá vàng rụng

Sớm chiều gió giật rung.

Chủ trước là quan lớn

Phải tội đày Ba Dung.

Chủ sau bậc khanh tướng

Số già cũng tử vong.

Tiếp liền năm sáu chủ

Tai họa cứ dập dồn

Đã mười năm trở lại

Nhà vắng người hỏi thăm

Mưa gió làm hỏng mái

Chuột đục khoét, rắn lùng.

Ngày càng thêm mục nát

 

Nhà dữ có ai ưng!

Ôi người ôi bụng dạ

Ngu muội đến thế cùng.

Chỉ sợ tai vạ đến

Không xét kỹ nguồn cơn.

Nay ta làm thơ tỏ

Nhắc ai kẻ mê lòng.

Đã phàm là quan lớn

Tuổi cao bổng lộc hồng.

Quyền to khó giữ được

.Kiêu mãn tất sụp đổ

Ngôi cao thế dễ cùng.

Già số mệnh long đong

Bốn điều như  trộm cướp

Đêm ngày đến tấn công! 

Ví bằng chỗ đâts tốt

Thân đâu dễ bảo toàn

Suy nhỏ ra việc lớn

Chuyện  nhà để nói chung

Chu, Tần đất Hàm ở

Đều là nơi đế vương

Người ngàn năm hưng thịnh

Kẻ một sớm không còn.

Nhắc làng rồi nhắn nước

Người dữ chứ nhà không!

 

Cao điểm chốt 176, biên giới Việt – Lào năm 1972

        Đ - H