ĐÕ HOÀNG: Kiều Thơ (tiếp)

Lts : KIỀU THƠ - ĐỖ HOÀNG (Trích)

A Lts: Trong Kim Vân Kiều có gần 1000 câu thơ (857 câu) do Kiều, Sở Khanh, Giác Duyên, Thuc Sinh...sáng tác. Trong đó Kiều sáng tác rất nhiều và rất hay.Việc này cho ta thấy Kiều là người tài sắc vô song. Thanh Tâm Tài Tử là bậc Văn sĩ trác việt muôn đời.

Khi phóng tác "Đoạn trường tân thanh 3254 câu" (quen gọi truyện Kiều) Cụ Nguyễn Du có chỗ nhắc đến, có chỗ không nhắc đến. Ví dụ như khi Kiều viết thơ trước mộ Đạm Tiên (hai bài), Cụ Nguyễn Du chỉ viết:"Rút trâm giắt sẵn mái đầu/ Vạch da cây vịnh bốn câu ba vần..."Lòng thơ lai làng bồi hồi/ Gốc cây lại vạch một bài cổ thi". Cụ không dịch hai bài thơ này.

Nhà thơ Đỗ Hoàng khi phóng tác Kiều Thơ (6122 câu) đã dịch ra thơ Việt. Xin giới thiệu cùng bạn đọc.

vannghecuocsong.com

Kiều làm thơ trước mộ Đạm Tiên (Bài một) :

“Rút trâm sẵn giắt mái đầu

Vạch da cây vịnh bốn câu, ba vần” ( Nguyễn Du).

Đoạn này trong nguyên bản, Kiều không vạch da cây, Thanh Tâm Tài Tử chỉ tả: …Vừa khấn, vừa đốt hương rồi thụp ngồi trước mộ, bái xong bốn bái, nàng mới đề một bài thơ như sau:

Nguyên bản âm Hán - Việt:

Sắc hương hà xứ dã,

Bằng điếu thống tâm tai.

Minh nguyệt lãnh loan bị,

Ám trần phong kính đài.

Ngọc tuy hoàng thổ oánh,

Danh vị bạch tuyết mai,

Thượng hữu như miên tửu

Vô nhân điện nhất tửu bôi.

Đỗ Hoàng dịch nghĩa:

Sắc hương đã trôi dạt về miền nào rồi?

Đến đây viếng thăm về chuyện cũ, lòng đau đớn lắm thay!

Trăng sáng lạnh lẽo soi chăn uyên.

Bụi ám mờ tấm gương trong.

Ngọc tuy đất vàng mài rủa, vầy lấp.

Danh chưa thành trước cây tuyết mai trắng.

Trên còn chung rượu say.

Không ai rót một chén rượu cho người bạc mệnh!

Đỗ Hoàng dịch thơ:

…Sắc tài chẳng có tri âm, (1)

Buốt lòng thăm viếng, lệ thầm xót xa!

Chăn đơn lạnh lẽo bóng ngà, (2)

Trải bao gió bụi nhạt nhoà gương trong. (3)

Bùn nhơ vầy bẩn ngọc hồng! (4)

Tuyết mai trắng xoá tên không tỏ bày. (5)

Chỉ em cùng chị hôm nay, (6)

Xin dâng một chén rượu cay đượm nồng!..

Chú thích:

(1) Tích xưa, bạn thân nhất.

(2) Ngà chỉ ánh trăng, nghĩa bóng là người đẹp.

(3) Gương trong chỉ người đẹp.

(4) Ngọc hồng chỉ người đẹp.

(5) Tuyết mai trắng xoá chỉ người đẹp.

(6) Chỉ em cùng chị : Thuý Kiều và Đạm Tiên.

Kiều làm thơ trước mộ Đạm Tiên (Bài hai):

Lòng thơ lai láng bồi hồi

Gốc cây lại vạch một bài cổ thi ( Nguyễn Du)

Đoạn này trong nguyên bản củaThanh Tâm Tài Tử có tả: …Linh hồn người trước nay đã cảm thông, vậy trước khi ra về em cũng phải có mấy câu từ biệt. Nói xong nàng liền rút chiếc trâm ở trên mái tóc vạch vào gốc cây một bài từ tạ như sau:西風何翽氣

Nguyên bản âm Hán – Việt:

Tây phong hà hối khí,

Trân trân sử nhân ai.

Thảm thiết như hàm oán,

Thê lương tự hữu hoài.