Đỗ Hoàng
Nguyên văn:
CỎ
Tác giả: Thanh Tâm Tuyền
Em bao giờ là thiên nhiên
anh cuối đầu xuống ngực
giòng mưa sắc lá
đau môi
Cỏ của hoa và hoa của cỏ
những ngón tay những ngón chân những nụ cười
nắng tháng ba mưa tháng bảy sương tháng chín
cho thơm đường hôm nay đến sớm mai
hôn từ ngày dài tội lỗi
chưa quên
Gai trắng con ngươi mở mù lòa
hơi đất nằm trong tóc
thèm muốn mỗi hàm răng
từng móng vuốt
đầy đồng xanh hoa nhiều màu một người
sống sót
cỏ ơi cỏ kết thành lời
dàn nhạc huy hoàng
cô đơn
Giấc vụng về
tia nhọn sáng
đừng rơi hoàng hôn cánh rừng dầy
những ngực thương nhau
không áo
vì cỏ dại rối bời
Chúng ta ôm thời gian trong suốt
chẳng phân vân
như mặt trời chuyện trò cùng lũ cỏ
như lá cây thầm ngã phủ vai trần
như tiếng tim thốt cười ngoài dĩ vãng
BÌNH GIẢNG
Hồi miền Nam tạm bị chiếm có hai tác
giả Vô lối là Thanh Tâm Tuyền và Lê Văn Ngăn. Thanh Tâm Tuyền cón có làm thơ Việt,
Lê Văn Ngăn toàn tòng Vô lối. Hai tác giả đã chết. Tuyền chết bên Mỹ, Ngăn chết
trong nước. Ngăn sau giải phong miền Nam theo phe ta vào được Đảng Cộng sản Việt
Nam. Vô lối của Thanh Tâm Tuyền thì dở hơi, cụt lủn, như bị thần kinh, Vô lối của
Ngăn dài dòng văn tự, dây cà ra dây muốn lòng thòng xu thời báo công với Cách mạng
không có ý nghĩa gì! Thua xa hàng vạn dặm các bản dịch nghĩa thơ nước ngoài!
Để giúp bạn đọc hiểu thêm đám Vô lối, tôi sẽ lần lượt phân tích, bình giảng
các tác giả Vô lối được trích dẫn. Đầu tiên là bài Cỏ của Thanh Tâm Tuyền. Trước
đây tạp chí thơ đã lăng xê Thanh Tâm Tuyền in một chùm thơ hẳn hoi. Vừa rôi tạp
chí Nhầ văn & Tác phẩm cũng in thơ Tuyền và một bình luận khá dài. Tôi đã dịch
ra thơ Việt của Tuyên và một bài phản biện tạp chí Nhà văn & Tác phẩm. Có
là một loại bài đặt trưng cho lối viết dở hơi của Thanh Tâm Tuyền.
Mở đầu bài Cỏ là một câu rất ngớ ngẩn, vớ vẩn:
“Em bao giờ là thiên nhiên”
Em là con người, con người là một phần
của thiên nhiên, sao còn nói một cách vô nghĩa, ngớ ngẩn như vậy!
Thiên nhiên đã được định nghĩa: “Tự nhiên hay cũng được
gọi thiên nhiên, thế giới vật chất, vũ trụ
và thế giới tự nhiên (tiếng Anh: nature) là tất cả vật
chất và năng lượng chủ yếu ở dạng bản chất. "Tự nhiên"
nói đến các hiện tượng xảy ra trong thế giới vật chất, và cũng nhắc đến sự
sống nói chung. Phạm vi bao quát của nó từ cấp hạ nguyên tử cho tới
những khoảng cách lớn trong vũ trụ. Nghiên cứu về tự nhiên là một mảnh
ghép lớn trong thế giới khoa học. Dù cho con người hiển nhiên là một phần của tự
nhiên, nhưng những hoạt động của con người thường được phân biệt rạch ròi khỏi
những hiện tượng tự nhiên.(Theo từ điên Wikipedia)
Em đã là thiên nhiên. Em to lớn như vậy,
anh cúi đầu xuống ngực, làm sao được.Phóng đại em thành kẻ khổng lồ khủng long
thế thì mần ăn chi được!
Câu tiếp là câu lại vô nghĩa, ngớ ngẩn, hâm hấp:
“giòng mưa sắc lá
đau môi”
Ba câu tiếp theo cũng vô thưởng, vô
phạt, thừa chữ, thừa lời:
“Cỏ của hoa và hoa của cỏ
những ngón tay những ngón chân những nụ cười
nắng tháng ba mưa tháng bảy sương tháng chín “
Thơ phải kiệm lời, tùy hoàn cảnh nhấn
mạnh, còn ở đây có gì mà dùng đến ba chữ “những”
Tiếp theo cả một đoạn hôn hít, điên dại,
tính dục bẩn thỉu, rời rạc, không có một ngữ nghĩa gì:
“hôn từ ngày dài tội lỗi
chưa quên
Gai trắng con ngươi mở mù lòa
hơi đất nằm trong tóc
thèm muốn mỗi hàm răng
từng móng vuốt
đầy đồng xanh hoa nhiều màu một người
sống sót “
Nối theo đoạn này cũng là một đoạn vô
bổ, cũng đầy dục tính bẩn thỉu, rời rạc, tắt tỵ, đánh đố, còn thua ông nói gà,
bà nói vịt. Ngỡ như Thanh Tâm Tuyên ddang từ trong trại tâm thần Trâu Quỳ đi
ra! Nào “ Cỏ ơi, cỏ kết thành lời”, “thèm muốn mỗi hàm răng”, “giàn nhạc huy
hoàng”, “cô đơn” đến “những ngực thương nhau/ không áo”…:
“dàn nhạc huy hoàng
cô đơn
Giấc vụng về
tia nhọn sáng
đừng rơi hoàng hôn cánh rừng dầy
những ngực thương nhau
không áo
vì cỏ dại rối bời “
Đoạn kết cũng tù mù, uốn éo, vô nghĩa “ôm thời
gian trong suốt chẳng phân vân” sao còn so sánh như”, sáo rỗng “ huy hoàng”,
“những ngực thương nhau” “ như mặt trời chuyện trò cùng lũ cỏ”?.
Ngoài việc triệt tiêu trăm phần trăm vần, điệu Vô lối củaThanh Tâm Tuyền có cả bài Cỏ này là
một kiểu viết quái thai không chấp nhận được trong văn học dân tộc Việt.
Hà Nội 10 – 12 – 2017
Đ - H
Đỗ Hoàng dịch ra thơ Việt
CỎ
Mong em nét đẹp như tiên
Cho anh cúi đầu xuống ngực
Mặc dòng mưa dài lá sắc
Cỏ hoa hoa cỏ làn môi!
Những ngón tay thon, nụ cười
Mưa nắng tháng ba, tháng bảy
Thơm đường đến ngày mai ấy
Nụ hôn dài không hề quên!
Hương đất còn trong tóc em
Ơi hàm răng đều trắng muốt
Đầy đồng hoa thơm tươi tốt
Sống vui lại một kiếp người!
Cỏ yêu, cỏ kết thánh lời
Cô đơn huy hoàng dàn nhạc
Giấc mơ vọng về tiếng hát
Đừng rơi hoàng hôn rừng dày!
Hai ta cầm tay trong tay
Ôm lấy thời gian trong suốt
Mặt trời chuyện trò hẹn ước
Tiếng tim vang vọng tiếng cười!
Hà Nội 10 – 12 – 2017
Đ – H
CÂU
HỎI CUỐI NGÀY
Nguyễn Quang Thiều
Tôi
tựa lưng vào bức tường xám mốc
Đợi chuyến xe tan tầm
Đó là khoảng thời gian tôi đói nhất và buồn nhất trong ngày
Phía bên kia đường tôi đợi
Những chiếc lá tôi không biết tên
Phủ đầy bụi
Những chiếc lá dịu dàng rụng xuống
Cơn mưa buổi chiều vàng thẳm dâng lên
Trong cơn mơ đói và buồn
Các cô gái đẹp mặc váy cưỡi xe máy phóng qua
Như dao sắc phất vào tôi tứa máu
Tôi nấc lên một câu hỏi như người sặc khói
Rằng nếu tôi lấy họ
Tôi sẽ ngủ với họ thế nào
Và chuyến xe tan tầm lại đến
Ọp ẹp và bẩn thỉu như chiếc lồng vịt khổng lồ
Tôi vội vã bước vào trong đó
Các cô gái buôn chuyến đang ngoẹo đầu ngủ
Tóc tai quấn áo sặc mùi cá khô
Giấc mơ sẽ thế nào trong giấc ngủ thế kia
Và lòng tôi nhói một câu hỏi
Rằng nếu tôi lấy họ
Tôi sẽ ngủ với họ như thế nào.
Quán Sứ - Hà Đông, 1991
BÌNH
GIẢNG
Câu
mở đầu không có gì gọi là câu thơ. Một câu nói đơn sơ như các ông, các bà quét
rác ở các công ty Vệ sinh môi trường, sau ngày làm mệt nhọc vẫn thường nói. Mà
nói hay hơn, thơ hơn:
“Ngày
dài mưa nắng trên đường
Mong
về có đọi cơm thương ở nhà”.
Tiếp theo 5 câu sau có tới 31 từ mà lại là 5
câu rất vô nghĩa, vô bổ không nói lên được điều gì:
“Phía
bên kia đường tôi đợi
Những chiếc lá tôi không biết tên
Phủ đầy bụi
Những chiếc lá dịu dàng rụng xuống
Cơn mưa buổi chiều vàng thẳm dâng lên”
Trong
khi tiền nhân chỉ 20 từ đã làm nên thi phẩm bất hủ muôn đời!
UỐNG
RƯỢU NGẮM HOA
Lưu
Vũ Tích
飲酒看牡丹
劉禹錫)
Lưu Vũ Tích
Ẩm tửu khán mẫu
đơn
Kim nhật hoa tiền ẩm
Cam tâm tuý sổ bôi
Đãn sầu hoa hữu ngữ:
Bất vị lão nhân khai.
Đỗ Hoàng dịch thơ:
UỐNG RƯỢU NGẮM HOA
Trước hoa giờ được uống
Mấy chén ngất ngư say
Sợ rằng hoa sẽ nói:
Không nở cho già này!
Cao điểm chốt 176 –
Biên giới Việt Lào 1972
Tiếp đến 6 câu sau là những câu có ý nghĩ dục
tình rất bậy bạ, ý nghĩ khiên cưỡng mang tính hiếp dâm cao:
“Trong
cơn mơ đói và buồn
Các cô gái đẹp mặc váy cưỡi xe máy phóng qua
Như dao sắc phất vào tôi tứa máu
Tôi nấc lên một câu hỏi như người sặc khói
Rằng nếu tôi lấy họ
Tôi sẽ ngủ với họ thế nào”
Những người con gái đẹp mặc váy cưỡi xe máy
phóng qua có sao đâu. Họ làm đẹp cho phố phường đường làng có cuộc đời khởi sắc
mà ông bà váy cồng lộn ngược, mò cua bắt ốc không có đôi dép mo cau mà đi thì
sao? Tại sao lại nói “Như dao sắc phất vào tôi tứa máu”? Một câu khẩu phàm, hàm
hồ, hàm chứa, căm giận cái đẹp còn hơn phát xít Hitle bắn đại bác vào Viện Bảo
tàng nghệ thuật Paris (Pháp) những năm 1940 – 1942. Người ta cưỡi xe máy, một
nét đẹp của con gái Việt Nam thời đổi mới nghìn đời mới có, sao mình lại có cái
nhìn thù hận như vậy?
Bên châu Âu
như bà Angela Dorothea Merkel, thủ tướng Đức mặc váy cởi xe máy
phóng qua anh cũng tứa máu như dao sắc phất vào người chăng?
Đúng là điên rồ!
Cha ông nói:
“Đàn
ông đóng khố đuôi lươn
Đàn
bà mặc áo hở lườn mới xinh!”
Bây giờ người đẹp mới mặc váy cưỡi xe máy
phóng qua mà mình đã hồng hộc sôi máu lên như đỉa phải vôi? Anh lại còn “ nấc “
lên như bị nghẹn. Việc chi mà anh ghen tức lồng lộn với cái đẹp như thế? Cái đẹp
vĩnh cửu của thời đổi mới nước ta có phương hại gì đến thẫm mỹ, đến thuần phong
mỹ tục gì đâu?
Người đẹp mặc thế là quá kín đáo, bây giờ
chúng nó còn mặc quần đùi lên tận bẹn cởi xe máy nữa đấy. Chỉ những đám vua
quan dâm dục vô độ “ Nhất dạ lục giao hoan, sinh ngũ tử” nhưng lại căm thù cái
đẹp:
“Tháng
sáu có chiếu vua ra
Cấm
quần không đáy người ta hãi hùng”
(Ca
dao)
Chưa hết, anh còn đặt ra ảo tưởng rất bậy bạ,
của đám cái bang, homeless people, vô lương tri:
“Rằng
nếu tôi lấy họ
Tôi sẽ ngủ với họ thế nào “
Rằng
anh làm sao lấy họ được. Anh Vua chúa sao mà lấy họ dễ dàng như thế. Anh không
phải Đặng Mậu Lân em gái Đặng Thị Huệ khênh giường đi giữa Thăng Long thấy gái
đẹp là kéo lên làm tình, cũng không phải Beria (Nga) có xe đặc chúng đóng giường
chiếu riêng để đi trên phố hễ thấy nữ sinh viên là kéo lên giao hợp… Đến như
vua Napoleon cũng phải lấy mạ giòng (đàn bà có con riêng), thứ gì anh thấy người
đẹp mặc váy cưỡi xe máy đi trên phố thoáng qua mà đã đòi làm tình! Anh có nứng
cặc thì anh chạy vào gốc cây thủ dâm cho nó hạ hỏa, chứ làm sao tiếp cận với
người ta!
Anh còn chưa biết, biết đâu trong đám đàn bà,
cả đẹp cả xấu đó là tình báo viên, đặc tình, đặc vụ của Công an cài cắm, mà ngành anh theo học. Anh bờm xơm họ sẽ cho
một lưỡi dao găm thì anh đi đời, không họ sẽ điện đàm trực tuyến đến bộ phận
tham mưu cho anh vào Hỏa Lò! Anh có dám không?
Tiếp đến là đoạn kể như học sinh lớp 2 Hà Nội
thời miền Bắc hòa bình mới lặp lại tả cảnh các bà, các cô buôn vịt, buôn cá
khô, buôn nước mắm đi trên tàu điện:
“Và
chuyến xe tan tầm lại đến
Ọp ẹp và bẩn thỉu như chiếc lồng vịt khổng lồ
Tôi vội vã bước vào trong đó
Các cô gái buôn chuyến đang ngoẹo đầu ngủ
Tóc tai quấn áo sặc mùi cá khô
Giấc mơ sẽ thế nào trong giấc ngủ thế kia”
Rồi anh lại lần nữa nổi máu Sở Khanh không phải
lối:
“Và
lòng tôi nhói một câu hỏi
Rằng nếu tôi lấy họ
Tôi sẽ ngủ với họ như thế nào.”
Thật là một ý nghĩ tà dâm rất bậy bạ!
Đến như Nguyễn Du chỉ mới nói, dù tên Mã Giám
Sinh vô cùng mất dạy, bất lương, không còn luân thường đạo lý:
“Một
cơn mưa gió nặng nề
Thương
gì đến ngọc, tiếc gì đến duyên”
Đó là đã có ba trăm lạng vàng nhé. Còn anh bô
xu dính tíu sao anh có ý nghĩ hoang dâm vô độ ấy được?
Khi tập “ Sự mất ngủ của lửa” được Hội Nhà
văn Việt Nam tặng giải thưởng, ngay năm1993, nhà thơ Trần Mạnh Hảo đã viết “
Nguyễn Quang Thiều tự dịch thơ mình ra tiếng Việt” và phong cho ông nhà “ Khóc
Học” . Tôi nghĩ rất đúng mà chưa hết. Nguyễn Quang Thiều có du học học ngành
Công an chuyên nghiệp, nhưng Nguyễn Quang Thiều không biết làm thi ca, nhất là
thơ tiếng Việt. Tập “Sự mất ngủ của lửa” đầy hàng chục chữ khóc, riêng bài này
đã hơn bốn chữ gần khóc: tôi nấc lên, tôi sặc khói, tôi sẽ ngủ, tôi nhói lên…
Người ta chẳng thấy nấc, sặc, nhói, ngủ… như
thế nào!
Nói chung Nguyễn Quang Thiều Thiều không biết
làm thơ tiếng Việt, viết rất kém, dẫu sau này anh có sáng tác lục bát “ Dâng
trà”, “Con đường”…
Hội NhàVăn Việt Việt Nam thời ấy (1993) tặng
giải thướng cho Nguyễn Quang Thiều là có tội với nhân dân, với lịch sử!
Hà
Nội 14 – 12 – 2017
Đ
- H
ĐỖ
HOÀNG
DỊCH
RA THƠ VIỆT:
CẢM
MẾN CUỐI NGÀY!
Tôi
tựa lưng vào bức tường xám mốc
Đợi
những chuyến xe sắp sửa tan tầm
Đó
là khoảng thời gian tôi rệu nhất
Và
buồn nhất trong khoảng lặng về đêm!
Cũng
phía bên kia con đường tôi đợi
Những
chiếc lá mà tôi không biết tên
Những
chiếc lá rụng rơi đầy bụi
Cơn
mưa vàng chiều thắm dâng lên!
Trong
cơn mơ huyền buồn và đói
Bao
người xinh sành điệu tay ga
Như
ánh chớp như là câu hỏi
Như
ánh sao, ngà ngọc chói lòa!
Và
chuyến xe tan tầm đã đến
Cả
cuộc đời sống động ào vô
Bao
thân phận lủi lầm sương nắng
Cho
lòng tôi cảm mến vô bờ!
Hà
Nội 14 – 12 – 2017
Đ - H
(*)
Trich trong “Sự mất ngủ của lửa” – NXB Lao động 1992
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét